HUKUK-POSTASI-2019-metin

214 HUKUK POSTASI 2019 Vadeden Önce Muaccel Olma ve Cezai Şart - TBK m. 346 TBK’nın 346. maddesi, kira sözleşmelerine iki temel sınırlama getirmiştir; birincisi kiracıya, kira ve yan giderler dışında başka her- hangi bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyeceğine ilişkindir. Bu saye- de, TBK m. 303’te de açıklandığı üzere, kira ve yan giderler dışında farklı isimler altında herhangi bir ödeme yükümlülüğü getirilemez. Sınırlamaya konu bu iki uygulama, kira sözleşmelerinde, kiraya ve- renlerin kira bedellerine bakım ve tamir giderleri, asansör kurulum masrafları gibi çok sayıda farklı kalemi eklemesi suretiyle karşımıza çıkar. 346. maddede yer alan ikinci kısıtlama ise, kira bedelini ödememe ve/veya geç ödeme durumunda cezai şartı veya muacceliyet hükmüne ilişkindir. Ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi durumunda kiracının cezai şarta maruz bırakılması veya gelecekteki tüm kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin düzenleyen hükümler, kira söz- leşmelerinde en çok yer verilen hükümler arasında yer alır. Bu şekilde, kiraya verenler kiracıları kira bedelini ödememe veya geç ödemeden caydırmayı amaçlar. TBK’nın 346. maddesi ise bu hükümleri yasaklar ve mevcut hükümleri ise geçersiz kılar. Taraflar bugün için, Ticari Kira İlişkileri’nde geçerli bir şekilde ceza koşulu veya vadeden önce muacceliyet hükmü düzenleyebilirler. Ancak bu durum, 1 Temmuz 2020’den itibaren geçerli olmak üzere, TBK uyarınca mümkün olmayacak ve böylece kira sözleşmeleri kap- samında en sık başvurulan hükümlerin uygulamasının önüne geçile- cektir. Sonuç TBK’nın kira sözleşmelerine ilişkin ertelenen dokuz maddesi, 1 Temmuz 2020’de bir kez daha ertelenmediği takdirde, yürürlüğe gi- recektir. Bu amaçla, güvence, kira artışı veya ceza koşulu gibi Ticari Kira Anlaşmaları kapsamında sıkça kullanılan pek çok uygulama sona erecek ve bu da kira sözleşmeleri bağlamında Türk sözleşmeler huku- ku için yeni bir döneme işaret edecektir.