HUKUK-POSTASI-2019-metin

149 TAHKİM HUKUKU tır. Bununla birlikte, tarafların her zaman anlaşarak tahkim anlaşmala- rındaki uyumsuzlukları giderebilecekleri de unutulmamalıdır. Madde 6(4)(ii)’de aranan diğer şart ise, tahkimin bütün tarafla- rının, tüm taleplerin tek bir tahkim yargılamasında değerlendirilmesi hususunu kararlaştırmış olabileceği konusunda Divan’ın ikna olması- dır. Madde metninde görüldüğü üzere, aranan şart tarafların bu hususta açık ve kesin bir anlaşmaya varmış olmaları değil, bu hususu kararlaş- tırmış olma ihtimalleridir. Burada tarafların muhtemel iradeleri göz önüne alınır ve Divan, bu değerlendirmeyi yaparken her türlü etkeni göz önüne alabilir. Örneğin, tahkim anlaşmalarının birebir aynı olma- sı, tarafların tek bir tahkim üzerinde anlaşmış olma ihtimalleri lehine bir sav olabilirken, tahkim anlaşması metinlerinin önemli farklılıklar içermesi de aksi sonucun kabul edilmesine neden olabilir. Divan, konu hakkında karar verirken, farklı tahkim anlaşmalarının taraflarını, bu tarafların birbirleriyle olan ilişkilerini, tahkim anlaşmasını içeren tah- kim anlaşmalarının tarihlerini, tahkim anlaşması metinlerinde yer alan benzerlikleri dikkate alabilir. Divan ayrıca, ilgili tahkim anlaşmalarını içeren sözleşmelerin aynı hukuki ve/veya ekonomik ilişkiye (davala- rın birleştirilmesine ilişkin Madde 10’da öngörüldüğü gibi) dair olup olmadığını, sözleşmeler arasındaki ilişkinin yatay ve/veya dikey olup olmadığını ve benzeri hususları da değerlendirmeye alabilir. Böylece, her ne kadar Madde 9 tek bir cümleden oluşan basit bir madde gibi görünse de, Madde 6(4)(ii)’ye yapılan atıflar neticesinde değerlendirmeler karmaşık bir hal alabilir. Özetle Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında, çok taraflı ve birden fazla sözleşmeye dayanan tahkimlerin varlığı halinde Madde 6(4)’ün uygu- lanması açısından şu şekilde bir özet yapılabilir: a) Sadece iki taraf varsa ve talepler tek bir tahkim anlaşmasına dayanıyorsa, Madde 6(4)’ün ilk cümlesi uygulanır. b) İkiden fazla taraf varsa ve talepler tek bir tahkim anlaşma- sına dayanıyorsa, Madde 6(4)(i)’de öngörülen şartlar da uygulanır.