ERDEM-HUKUK-POSTASI-TR-2018-metin

255 BORÇLAR HUKUKU krizin tabii sonucu ortaya çıkan, sözleşmedeki yabancı paranın Türk parası karşısındaki dava tarihi itibariyle değer artışı tesbit edilmeli, böylece belirlenecek iki değer arasındaki farklılık miktarı, sözleşmedeki özel hükümler, kiralananın niteliği, kullanma alanı, konumu, bölgede kira parasını da etkileyecek normalin üstündeki imar ve ticari gelişmeler gibi değişiklikler, emsal kira paraları, vergi ve amortisman giderlerindeki artışlar ile somut olayda görülebilen objektif etkenlerle karşılaştırılıp, değerlendirilmeli, sonuçta işlem temelinin çöktüğü, sözleşmedeki çıkar dengesinin katlanılamaya- cak derecede davacı aleyhine bozulduğunun benimsenmesi halinde, kiracının ne miktar kira parasından sorumlu olacağı belirlenmeli, böylece sözleşmedeki kira parasını, tarafların amacına uygun ob- jektif iyiniyet, hak ve nesafet (MKMd.4, 2/1) kurallarının elverdiği ölçü ve düzeyde yine yabancı para olarak uyarlanmalıdır.” Sözleşmelerin uyarlanmasına ilişkin olarak Yargıtay’ın istikrarlı bir tutumu bulunduğunu belirtmek güçtür. Zira ekonomik koşulların öngörülebilir olup olmadığı, etkileri, tarafların sağladığı hak ve yarar - lar dikkate alındığında sözleşmenin uyarlanması her bir somut olayın özelliklerine göre belirlenmektedir. Burada belirtmekte fayda olan bir husus daha vardır. Kimi zaman olayın kendisi öngörülebilir olmasına rağmen sonuçlarının öngörülmesi mümkün olmayabilir 14 . Böylece, her ne kadar olayın kendisi önceden görülebilse de normal olmayan boyutlarda sonuçlar doğuran olaylar açısından önceden görülememe şartının gerçekleştiği kabul edilebilmektedir 15 . Sonuç BOTAŞ’ın doğal gaz satış fiyatına uyguladığı zam ve döviz kurundaki dalgalanmaların elektrik piyasasındaki doğal gaza dayalı ikili anlaşmaların ifasının TBK m. 138 ışığında aşırı derece güçleştirip güçleştirmediği objektif ölçütler doğrultusunda değerlendirilmelidir. Yargıtay’ın, sözleşmelerin uyarlanmasına ilişkin kararlarının çeşitlilik gösterdiği ve her bir somut olayın özelliklerine göre farklı yorumlara vardığı görülmektedir. Sonuç olarak, sözleşmelerin uyarlanmasında esas alınması gereken en önemli ölçüt; değişen koşullar doğrultusunda ifa edilmesi beklenen edimlerin dürüstlük kuralına uygunluğudur. 14 Baysal , s. 171. 15 Baysal , s. 171.