ERDEM-HUKUK-POSTASI-TR-2018-metin

253 BORÇLAR HUKUKU • Sözleşmenin yapıldığı sırada taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durumun mey - dana gelmesinde, • Olağanüstü durumun borçludan kaynaklanmamış olması durumunda, • Olağanüstü durumun, sözleşmenin yapıldığı sıradaki mevcut olguların, borçludan ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirmiş olması durumunda, • Borçlunun da borcunu henüz ifa etmemiş olması veya ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olması durumunda. Ayrıca TBK m. 138’in ikinci fıkrası bu hükmün yabancı para borçlarına da uygulanmasını öngörür. TBK m. 138’in birinci fıkrasında sıralanan koşul - ların gerçekleşmesi halinde borçlu, hakimden sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını isteyebilir. Bunun mümkün olmaması halinde ise borçlu, sözleşmeden dönebilir. Önemle belirtmek gerekir ki; taraflarca önceden öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen her türlü hal değil, yalnızca olağa - nüstü haller (savaş, ekonomik kriz, devalüasyon, tabii afetler, ithal ve ihraç konusunda getirilen yasak ve tehditler gibi 8 ) bir uyarlama sebebi olarak kabul edilir. Bir diğer ifadeyle, ifa sürecinde karşılaşılan her aksilik ve olumsuzluk sözleşmenin uyarlanması imkanını vermeme - lidir 9 . Hukukumuzda sözleşmelerin uyarlanması yaşanan ekonomik krizler sonucunda edimler arasındaki dengenin bozulması ile günde - me gelmiştir 10 . Ancak ekonomik krizlerinin ne derece öngörülebilir olup olmadığı yargı kararlarında tartışılmıştır. Örneğin, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu bir kararında 11 “ Ülkemizde 1958 yılından beri devalüasyonlar ilan edilmekte sık sık para ayarlamaları yapılmak - ta, Türk parasının değeri dolar ve diğer yabancı paralar karşısında düşürülmektedir. Ülkemizdeki istikrarsız ekonomik durum tacir olan davacı tarafından tahmin olunabilecek bir keyfiyettir. Somut olayda 8 Oğuzman / Öz , s. 582; T.C. Yargıtay 13. HD, 7.2.2013, 2012/8250 E. 2013/2623 K. 9 Baysal , s. 143. 10 Baysal , s. 152. 11 T.C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 7.5.2003, 2003/13-332 E. 2003/340 K.