ERDEM-HUKUK-POSTASI-TR-2018-metin

252 HUKUK POSTASI 2018 maların değişen koşullar doğrultusunda uyarlanmasının mümkün olup olmadığı hukuki açıdan ele alınmalıdır. Yukarıda belirtilenler ışığında, BOTAŞ’ın doğal gaz satış fiyatına uyguladığı zam ve döviz kurundaki dalgalanmaların doğal gaza dayalı ikili anlaşmaları doğrudan etkiledi - ğini söylemek mümkündür. Sözleşmenin Uyarlanması Hukuki güvenlik ve dürüstlük kuralının bir gereği olarak huku - kumuzda sözleşmeye bağlılık (ahde vefa -pacta sund servanda ) ilkesi benimsenmiştir. Sözleşmeye bağlılık ilkesi uyarınca, bir sözleşme ge - çerli bir şekilde kurulduktan sonra, koşullar ne kadar değişirse değiş - sin, taraflar sözleşmenin gereğini aynen yerine getirmekle yükümlü - dür 5 . Ancak sözleşmenin kurulmasından sonra değişen veya ağırlaşan koşullar kimi zaman sözleşmeye bağlılık ilkesine istisna getirebilir. Zira sözleşmenin kuruluşu sırasında tarafların önceden hesaba katma - dıkları gelişmeler meydana gelebilir ve sözleşmenin kurulmasından sonra ortaya çıkan durum değişikliği işlem temelinin çökmesine yola açabilir 6 . Örneğin belirli bir bedel üzerinden bir malın devamlı olarak teslimi taahhüdünün, para değerinin büyük ölçüde düşmesinden sonra yine aynı şartlarla borçludan ifasını beklemek doğru ve adil bir çözüm değildir 7 . Böyle durumlarda koşulları değişen ve ağırlaşan sözleşme - nin tarafları; ya sözleşmenin yeni koşullara uyarlanmasını kabul eder ya da sözleşmenin uyarlanması mümkün olmadığı takdirde sözleşme - den dönme hakkını kullanırlar. Ancak, sözleşmenin değişen koşullara uyarlanması ya da sözleşmeden dönme hakkının kullanılması, bazı koşulların gerçekleşmesine bağlıdır. TBK’nın aşırı ifa güçlüğü başlıklı 138’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi halinde, sözleş - menin uyarlanması ya da sözleşmeden dönme hakkının kullanılması mümkündür: 5 Kılıçoğlu, Ahmet M .: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2012, s. 249. 6 Baysal, Başak: Sözleşmenin Uyarlanması, Şubat 2009, s. 115. 7 Oğuzman, M. Kemal; Öz, Turgut : Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1, İstanbul 2014, s. 580.