HUKUKU-POSTASI-2017

147 TAHKİM HUKUKU anlaşması ve temel sözleşme birbirlerinden ayrı olduklarından bu iki sözleşmeye uygulanacak hukuk ayrı ayrı tespit edilmelidir; edim veya yan yükümlülüklerden olmayan tahkim anlaşması, temel sözleşmeye uygulanacak hukukun belirtildiğinden bahisle, temel sözleşme için geçerli olan hukuka tabi olmamalıdır. Tahkim anlaşmasına uygulanan hukukun temel sözleşmeye uygu- lanacak hukuktan farklı belirlendiği durumlarda iki yaklaşım dikkati çeker. Bunlardan ilki, tahkim yeri hukukunun tahkim anlaşmasına uy- gulanması; diğeri ise, aralarında farklar bulunmakla birlikte, İsviçre, Türk ve Fransız hukuklarında da kabul edilen ve uygulanacak hukuk konusunda doğrudan bir ülke hukukunun veya uluslararası ilkelerin tahkim anlaşmasına uygulanmasını öngören yaklaşımdır. Tahkim Yeri Hukukunun Tahkim Anlaşmasına Uygulanması Temel sözleşme ile tahkim anlaşmasına farklı hukukların uygu- lanması gerektiğini kabul eden hakem ve mahkeme kararlarında, tah- kim anlaşmasının geçerliliğinin tahkim yeri hukukuna göre belirlen- diği sıklıkla görülür. Bu yaklaşımın farklı nedenleri vardır. İlk olarak, New York Sözleşmesi m. V/1(a) ve Model Kanun m. 36/1, tahkim anlaşmasının öncelikle taraflarca seçilen hukuka, böyle bir hukuk seçimi yoksa kararın verildiği ülke hukukuna göre değerlendirilme- si gerektiğini belirtir. Buna ek olarak, tahkim anlaşması ile en yakın ilişkili yer hukukunun tahkim yeri hukuku olduğu ileri sürülebilir. Bazı kararlarda tarafların tahkim yeri seçimi ile zımni olarak tahkim anlaşmasına uygulanacak hukuku da seçtikleri kabul edilir. Dolayısıyla, tahkim yeri hukukunun tahkim anlaşmasına uygu- lanacak hukuk olarak belirlenmesi, doktrinde ve yargı kararlarında destek bulmaktadır. Bununla birlikte, tahkim yeri her durumda taraf- larca belirlenmez. Tahkim kurumlarının veya hakem mahkemelerinin tahkim yerini belirlemelerine de uygulamada rastlanır. Böyle durum- larda ise tahkim yeri hukukunun tahkim anlaşmasına uygulanmaması gerektiği ifade edilebilir.